psychosomatische klachten

Onder psychosomatische ziekten worden als lichamelijk beleefde aandoeningen verstaan, waarvoor geen lichamelijke oorzaak te vinden is. Als een lichamelijke klacht geen aanwijsbare lichamelijke oorzaak heeft, dan is men al snel geneigd te zeggen 'dat het tussen de oren zit' ofwel 'het is psychisch.'

In het dagelijks taalgebruik staat de term psychosomatiek vaak voor alles wat valt onder aanstellerij, wat vervelende consequenties kan hebben. Voor hoe anderen je benaderen, maar soms ook in praktische zin, bijvoorbeeld met ziektekostenverzekeraars die alleen rekening wensen te houden met duidelijk omschreven ziektebeelden die voldoen aan diagnostische criteria.

Patiënten met klachten als chronische vermoeidheid of pijn, oorsuizen, fibromyalgie, blijvende gevolgen van whiplash, duizeligheid of darmkrampen kunnen hier over meepraten. Psychosomatiek dus als verzamelbak voor onduidelijke ziektebeelden.

Positiever gezien kun je ook stellen dat geest (psyche) en lichaam (soma) dusdanig innig met elkaar verbonden zijn dat bij een ziekte altijd psychische en somatische factoren een rol spelen. Geen enkele professional spreekt nog (zoals vroeger vanuit het medisch model) over ziekten alsof ze strikt behoren tot de ene of de andere categorie. Tegenwoordig wordt meer uitgegaan van een biopsychosociaal model, waarbij gewerkt wordt vanuit een holistische mensbenadering. Dit laatste houdt in dat bij een klachtenpresentatie wordt ingespeeld op zowel somatische, psychische, sociale als spirituele facetten. Dit vanuit het besef dat bij ziek-zijn niet alleen biologische, maar ook psychologische en sociologische factoren meespelen.

Ik begon dit stukje met te stellen dat onder psychosomatiek die ziektebeelden vallen, waarbij van oorsprong psychische reacties zich uiten via je lichaam. Dat dit laatste normaal al het geval is merk je bijvoorbeeld aan een versnelde hartslag, beven of trillen en transpireren bij angst. Met psychosomatiek wordt bedoeld dat zo 'n psychisch fenomeen zich blijvend vertaalt naar- en vastzet op lichaamsniveau. Van het feit dat wordt aangenomen dat psychische factoren belangrijk zijn bij het op gang komen en het versnellen of vertragen van een genezingsproces wordt gebruik gemaakt bij therapie en emotionele begeleiding van zieken.